Monumentnummer: 9784
Borgweg 17 9794 PA te Lellens
N.H.Kerk op verhoogd kerkhof. Eenvoudig zaalgebouw uit 1667 blijkens stichtingssteen in de zuidwand. Inwendig 17e eeuwse preekstoelkuip met klankbord en eenvoudige trap; koperen doopbekken. Twee herenbanken, plm 1700 en begin 18e eeuw, waarvan de tweede overhuifd. Overige banken met knoppen op de zijstukken, orgelbalustrade met lezenaar. Aantal 18e eeuwse zerken. Groot geschilderd bord met 64 kwartierwapens Gruys-Tamminga uit 1690. Kabinetorgel, plm. 1800 gemaakt door H.H. Freytag, in 1860 door G.P. Dik verbouwd tot kerkorgel. Klokkenstoel met klok van Van Bergen, 1918?, diam. 60 cm. met behoud van het opschrift en versieringen van de klok van C. Spronneaux en H. Veri, 1686. Mechanisch torenuurwerk vermoedelijk 1687, buiten gebruik gesteld.
~~~
In 1666 ruilden de jonkers Hillebrant Gruys (van het Huis te Lellens) en Johan Clant (van de borg Nittersum te Stedum) enkele heerlijke rechten, waarmee de 'Heerlijkheid'Lellens een zelfstandige jurisdictie en kerkelijke gemeente werd. Niet ver van de oprijlaan van de borg werd het jaar daarop een kerk gebouwd.
De Hervormde kerk (Borgweg 17) is een simpele, recht gesloten zaalkerk en heeft een opengewerkte
dakruiter. Blijkens het opschrift werd 'den eersten steen den 10 Juny 1667' gelegd door Hillebrant Gruys en Geertruit Hoorenken, bewoners van de borg Lellens
Tot de kerkinventaris behoren een preekstoel met klankbord in laat-maniëristische vormen (1668), een groot geschilderd rouwbord met 64 kwartierwapens van de geslachten Gruys-Tamminga voor borgvrouwe Cecilia Tamminga (1690) en twee herenbanken, de ene uit omstreeks 1700 en de andere overhuifd en met Lodewijk-XIV-vormen.
Het uit omstreeks 1800 stammende kabinetorgel, gebouwd door H.H. feytag is in 1860 door G.P. Dik verbouwd tot kerkorgel. Dit kabinetorgel stond oorspronkelijk in de nabijgelegen borg. Het orgel werd bij plaatsing in de kerk uiterlijk en innerlijk aangepast aan de nieuwe locatie: de kast werd aan weerszijden uitgebreid met een toren, de voorheen ongetwijfeld aanwezige deuren werden vervangen door vleugelstukken, terwijl ook de ornamenten (schijnvazen) werden toegevoegd. De lessenaar is niet origineel. Het orgel bevindt zich thans in slechte staat en is onbespeelbaar. een totale restauratie is dringend gewenst. Van de grafzerken in de kerkvloer dateert de oudste uit 1709. Interessant is de zerk met wapens voor Cornelis Brontsema (overleden in 1780) en Brotheles Brontsema (overleden in 1786). In de dakruiter hangt een klok uit 1686.
Bovenstaande tekst is deels gebaseerd op de website van Ronald Schipper: www.rhschipper.nl/kerken/
De unieke collatierechten stonden vanaf 1787 op naam van de Wijchgel van Lellens. Aantekening in de lijst: 'nomine liberorum', uit naam van de kinderen, Diverse malen overgeschreven op de nazaten.
(bron: Zuthem, v, 2012)
7 augustus 1985
Via een rommelmarkt in Lellens wordt de eigen bijdrage voor de restauratie van de kerk al voor de helft opgebracht.
(bron: Krantenknipsels NVhN plakboek mevr Anneke Bolt)
21 maart 1994
Ten Poster basisscholieren gaan aan de slag met het planten van 33 lindebomen langs het pad naar de NH-kerk van Lellens. Ze doen dat in het kader van de Nationale Boomfeestdag.
Voorjaar 2021
Er werd een nieuw hek bij de kerk geplaatst.
